Σχεδιασμός Ψηφιακής Γραμματοσειράς

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Εισαγωγή στον ψηφιακό τυπογραφικό σχεδιασμό, ώστε ο/η φοιτητής/ρια να αντιληφθούν και να μελετήσουν εις βάθος τις αναλογίες, τη δομή των τυπογραφικών χαρακτήρων και τη σύνδεση του σχεδίου των γραμμάτων με τη χρήση μιας ολοκληρωμένης γραμματοσειράς.

Θεωρητικό Μέρος

Τα πεδία που διδάσκονται στο θεωρητικό σκέλος του μαθήματος αφορούν:

α) την ιστορία του σχεδιασμού των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων. Συγκεκριμένα συζητούνται οι διαφορετικές κατευθύνσεις του σχεδιασμού στο εκάστοτε ιστορικό πλαίσιο. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στους παράγοντες που συνέβαλλαν στις διαφορετικές σχεδιαστικές προσεγγίσεις κάθε ιστορικής περιόδου, όπως οι τεχνολογικές αλλαγές και η επιρροή τους στην έντυπη παραγωγή.

β) την ανάλυση της δομής των ελληνικών και λατινικών τυπογραφικών στοιχείων. Συγκεκριμένα θίγονται οι διαφορές και οι ομοιότητές μεταξύ των δύο αλφάβητων, οι τυπογραφικές συμβάσεις και οι βασικές σχεδιαστικές αποφάσεις (παράμετροι σχεδιασμού) σε συνδυασμό με την επιθυμητή χρήση των γραμματοσειρών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τυπογραφικό ρυθμό (συνύπαρξη όμοιων, ανόμοιων στοιχείων και κενού χώρου) και συζητούνται οι μέθοδοι προσέγγισης του ρυθμού μέσω μελετών παλαιότερων και σύγχρονων παραδειγμάτων.

γ) Μεθοδολογία σχεδιασμού μιας γραμματοσειράς, από τη σύλληψη της ιδέας στη σύνταξη και υποστήριξη μιας ολοκληρωμένης σχεδιαστικής πρότασης μέχρι την παραγωγή του τελικού σχεδιαστικού προϊόντος. Σε αυτό το μέρος αναλύονται διεξοδικά τα στάδια σχεδιασμού και δίνεται έμφαση στις μεθόδους κριτικής ανάλυσης και βελτίωσης του σχεδιασμού.

δ) Εκμάθηση των τεχνικών και των σχεδιαστικών προγραμμάτων δημιουργίας ψηφιακών γραμματοσειρών. Η διδασκαλία του θεωρητικού μέρους γίνεται μέσω διαλέξεων  παρουσιάσεων, μελέτης παραδειγμάτων-προτύπων και συζήτησης σημαντικών μελετών της  διεθνούς βιβλιογραφίας.

Εργαστηριακό μέρος

Στο εργαστηριακό μέρος του μαθήματος οι φοιτητές/ριες καλούνται να εφαρμόσουν τα ζητήματα που θίγονται στο θεωρητικό μέρος μέσω πρακτικών ασκήσεων. Στο πρώτο μισό του εξαμήνου οι φοιτητές καλούνται να ολοκληρώσουν μικρές ασκήσεις πάνω στα επιμέρους θέματα του σχεδιασμού και να συντάξουν σταδιακά την πρόταση τους για σχεδιασμό μιας γραμματοσειράς. Το δεύτερο μισό του εξαμήνου είναι αφιερωμένο στην εξέλιξη της πρότασης έως τη δημιουργία μιας λειτουργικής ψηφιακής γραμματοσειράς. Στόχος των ασκήσεων είναι αφενός η εξοικείωση με τις τεχνικές σχεδιασμού και αφετέρου η εκπαίδευση στην οργάνωση, τη διεκπεραίωση και την υποστήριξη ενός ατομικού έργου. Το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος πλαισιώνεται με εβδομαδιαία κριτική παρουσίαση με τη συμμετοχή όλων. Κατά την παρουσίαση οι φοιτητές/ριες παρουσιάζουν την πορεία του ατομικού τους project, εκθέτουν τους προβληματισμούς τους και συζητούν με τους συνάδελφους τους πιθανές λύσεις και διεξόδους.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Greek sources

1. Bringhurst, R. (2001), Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης, ΠΕΚ (Εύδοξος).
2. Ματθιόπουλος, Γ. (2009), Ανθολόγιο ελληνικής τυπογραφίας. Συνοπτική ιστορία της τέχνης του εντύπου ελληνικού βιβλίου από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα, ΠΕΚ.
3. Μαστορίδης, Κλ. (1999), Casting the Greek Newspaper, Θεσσαλονίκη, ΕΛΙΑ.
4. Μαστορίδης, Κλ. (2006), Χάραξη και χύτευση των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων στον 19ο και 20ό αιώνα, ΥΦΕΝ, τόµος 6, Θεσσαλονίκη.
5. Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων (1998), Τα ελληνικά γράμματα: Από την σκληρή πέτρα στον σκληρό δίσκο, Διεθνές Συνέδριο, Μ. Μακράκης (επιμ.), Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
6. Scholderer, V. (1927/1995), Greek Printing Types. 1465-1927, Εκδόσεις Τυποφιλία, Θεσσαλονίκη.

International Sources

1. Bowman, J.H. (1998), Greek printing types in Britain, from the late eighteenth to the early nineteenth century, Τypophilia, Thessaloniki.
2. Berry, J. (intr.), (2003), Type & Typography: Highlights from Matrix. Mark Batty Publ.
3. Burke, C. (1998), Paul Renner: The Art of Typography. ‎Princeton Architectural Press.
4. Coles, S. (2012), The Anatomy of Type : a Graphic Guide to 100 typefaces. Harper Design, Νέα Υόρκη.
5. Dwiggins, W.A. (1940), WAD to RR: A Letter about Designing Type. Harvard College Library.
6. Friedl, F. – Ott, N. – Stein, B. (1998), Typo: When, Who, How, Konemann Publ.
7. Goudy, F.W. (1977), Typologia: studies in type design & type making, with comments on the invention of typography, the first types, legibility, and fine printing. University of California Press.
8. Goudy, F. (1952), The Alphabet and Elements of Lettering, Dover Publ.
9. Kinross, R. (2015), Modern Typography: an essay in critical history. Hyphen Press, Λονδίνο.
10. Kindel, E. (Ed.), (2018), Typeform Dialogues, 2nd ed. Hyphen Press, Λονδίνο.
11. Korger, H. (1992), Handbook of Type and Lettering, Design Press.
12. Leonidas, G. (2018), «Enabling modernity: innovation in modulated Greek typefaces, 1998-2007».Philological Encounters. 3 (4). pp. 412-440. 
13. Leonidas, G. (2018), Designing Greek Typefaces.org
14. Nemeth, T. (2017), Arabic Type making in the english world: the influence of technology on the form of Arabic Design, 1908-1933. Brill.
15. Majoor, M. (2004), Typotheque: My Type Design Philosophy.
16. McNeil, P. (2017), The visual history of type. Laurence King Publishing, London.
17. Morison, S. (1956), A Tally of Types, Cambridge Univ. Press
18. Mastoridis, K. (1999), Casting the greek newspaper: a study in the morphology of the ephemeris from its origins until the introduction of mechanical setting. ΕΛΙΑ, Θεσσαλονίκη.
19. Smeijers, F., Kinross, R. (1996), Counterpunch: Making Type in the Sixteenth Century, Designing Typefaces Now. Hyphen Press.
20. Tracy, W. (1986), Letters of Credit: Α View of Type Design. Gordon Fraser, London.
21. Unger, G. (2018), Theory of Type Design. nai010.

Related periodicals:

1. archivesofdesign.gr
2. Hyphen (περιοδικό Τυπογραφίας)
3. Eye magazine
4. Visible language
5. Emigre

   ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ