Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα:
• Θα αποκτήσει σημαντική νέα γνώση σε κατηγορίες υλικών που είναι σημαντικά εκτυπωτικά υποστρώματα
• Θα γνωρίζει τις βασικές μεθόδους παραγωγής έκαστου υλικού
• Θα έχει κατανοήσει τις βασικές ιδιότητες των εκτυπωτικών υποστρωμάτων και τις εφαρμογές τους
• Θα είναι ικανός/ή να εφαρμόσει την νέα γνώση με κριτική σκέψη και να ανταποκριθεί σε απαιτητικούς χώρους εργασίας
• Να συνεργαστεί με τους συμφοιτητές/τριές του/της για να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να συνθέσουν και να παρουσιάσουν μια εργασία σε θέματα συναφή με το αντικείμενο.
Θεωρητικό μέρος
• Χαρτί – Ορισμός-Χρησιμοποιούμενες ίνες στην χαρτοποιΐα- ταξινόμηση και προέλευσή τους-Δομή ξύλου-Συσχέτιση ειδών ινών ξύλου (σκληρό-μαλακό) και προέλευσής τους με τελική χρήση του χαρτιού-Παραγωγή χαρτόμαζας, Είδη κυριότερων παραγόμενων πολτών (Μηχανικός, Χημικός, Ημιχημικός πολτός)-Λεύκανση μηχανικού πολτού-Μέθοδοι χημικής πολτοποίησης (Μέθοδος σόδας, Θειώδης, Θειϊκή-Kraft)-Χαρτοποίηση-Άλεση-Συσχέτιση Άλεσης με είδη και χρήση χαρτιού
• Επίδραση της υγρασίας, της θερμοκρασίας, του pH και του φωτός στις ιδιότητες του χαρτιού – Αντιόξινα χαρτιά
• Ιδιότητες χαρτιού (φυσικές, μηχανικές, χημικές, οπτικές) – Μέθοδοι και διατάξεις προσδιορισμού των ιδιοτήτων- Εύρεση διεύθυνσης ινών στο χαρτί
• Είδη χαρτιού (Μη επιχρισμένο χαρτί εκτύπωσης μηχανικής ή χημικής χαρτόμαζας, Επιχρισμένο χαρτί εκτύπωσης μηχανικής ή χημικής χαρτόμαζας)-Τυποποίηση διαστάσεων χαρτιού-Χαρτιά με ειδικές εφαρμογές (αγώγιμα, μαγνητικά, φθορίζοντα, φωτοκαταλυτικά κ.α.)-Χαρτί για χαρτονομίσματα
• Χαρτόνι – Παραγωγή και κατηγορίες αυτού [Συμπαγές (λευκασμένο/ αλεύκαστο), πτυσσόμενο (Διπλό ή Τριπλό), από ανακυκλωμένο πολτό, Μικροκυματοειδές χαρτόνι
• Υφάσματα-Υφάνσιμες ίνες -Ειδικά υφάσματα (αγώγιμα)
• Πολυμερή -Ορισμός, είδη πολυμερών (θερμοπλαστικά, θερμοσκληραινόμενα, ελαστομερή)- Εφαρμογές των πολυμερών ως εκτυπωτικά υποστρώματα (συσκευασία, 3D-printing κ.α.)
• Πολυμερή με ειδικές εφαρμογές (φωτοπολυμερή, αγώγιμα πολυμερή κτλ).
• Λοιπά εκτυπωτικά υποστρώματα
Εργαστηριακό μέρος
• Εγκλιματισμός δειγμάτων χαρτιού και αφυγραντικά μέσα
• Ποιοτική ανίχνευση μηχανικού πολτού στο χαρτί
• Προσδιορισμός μάζας φύλλων χαρτιού ανά μονάδα επιφανείας, πάχους και φαινόμενης πυκνότητας χαρτιού
• Μέτρηση pH υδατικού εκχυλίσματος χαρτιού/χαρτονιού
• Χαρτοποίηση
• Εύρεση διεύθυνσης ινών στο χαρτί
• Ποιοτική ανίχνευση αμύλου σε χαρτί-χαρτόνι
• Προσδιορισμός υγρασίας στο χαρτί/χαρτόνι
• Προσδιορισμός της απορρόφησης νερού από αδιαβροχοποιημένο χαρτί και χαρτόνι (Μέθοδος Cobb)
• Ταυτοποίηση θερμοπλαστικών πολυμερών
Το μάθημα ολοκληρώνεται με την επίσκεψη των φοιτητών σε χώρους εργασίας που σχετίζονται με την παραγωγή χαρτιού-χαρτονιού-υφάσματος-πλαστικών ή τον ποιοτικό έλεγχο ή την εμπορία αυτών (βιομηχανία, Χημείο του Κράτους κ.τ.λ.)
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ξενόγλωσση
1. Biermann C.J., Handbook of pulping and papermaking, Second Edition, Academic Press, 1996.
2. Blokhuis G., Testing the surface strength of paper, Research Institute and Allied Industries, IGT-publication 35, 2nd impression, 1980.
3. Bouchard, C. Maine, R.M. Berry, and D.S. Argyropoulos Can. J. Chem. Vol. 74,1996 (232-237).
4. Caulfield D.F. , D.E. Gunderson “Paper testing and strength characteristics” 1988 In TAPPI proceedings of the 1988 paper.
5. Hubbe M. A., “Paper”, Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology, John Wiley & Sons, Inc., 2005 (Article Online Posting Date: 15.7. 2005).
a. Kirwan M.J., Paper and Paperboard Packaging Technology, London, Blackwell Publishing, 2005.
6. Klemm, D., Philipp, B., Heinze, T., Heinze, U., Wagenknecht, W. (1998), Comprehensive Cellulose Chemistry, Volume 1, Fundamentals and Analytical Methods, ed. Wiley – VCH.
7. Kovalenko V I, Crystalline cellulose: structure and hydrogen bonds Russian Chemical Reviews 79 (3) 231 ± 241 (2010).
8. Roberts, J.C., The Chemistry of Paper, The Royal Society of Chemistry, Cambridge,UK, 1996.
Ελληνική
9. Βρούσαλης Π., Χαρτί Α.G. Paper
10. Γραμμενίδης Α., Χαρτοποιΐα, Πάτρα 1984.
11. Ζερβός Σ., Διδακτορική διατριβή, Κριτήρια και Μεθοδολογία Αποτίμησης Καταλληλότητας Επεμβάσεων Συντήρησης Χαρτιού, Τμήμα Χημικών Μηχανικών, Ε.Μ.Π., Αθήνα, 2004.
12. Ζερβός Σ., Μεταπτυχιακή Εργασία, Διερεύνηση κριτηρίων και μεθόδων αποτίμησης καταλληλότητας υλικών και επεμβάσεων συντήρησης χαρτιού/αρχείων σε σχέση με τον σχεδιασμό των συνθηκών του περιβάλλοντος χώρου (Εφαρμογή στο ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ), Τμήμα Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Αθήνα, 1999-2000.
13. Issa B.J. Saied, Παραγωγή χαρτόμαζας από άχυρο με τη μέθοδο οξυγόνου, Διδακτορική Διατριβή, Ε.Μ.Π., Αθήνα, 1986.
14. Καρακασίδης Γ.Ν., Υλικά Ι, Τμήμα Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών, ΤΕΙ Αθήνας, 1997.
15. Καρακασίδης Γ.Ν., Εργαστηριακές Ασκήσεις Υλικών Ι, Τμήμα Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών, ΤΕΙ Αθήνας, 1997.
16. Κούκιος Μ., Διδακτορική διατριβή, Η Παραγωγή Χαρτοπολτού σε Συνδυασμό με την Παραλαβή Ζυμώσιμων Σακχάρων από τα Ελληνικά Άχυρα, Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π., Αθήνα, 1975.
17. Μπλούκας Ι., Συσκευασία Τροφίμων, Εκδόσεις Σταμούλη, 2004.
18. Οικονόμου Α.Μ., Διδακτορική διατριβή, Μελέτη λεύκανσης απομελανωμένου παλαιόχαρτου με μικρή περιεκτικότητα σε μηχανική χαρτόμαζα, Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π., Αθήνα, 1998.
19. Φιλιππακοπούλου Θ. ,Μελέτη Λεύκανσης Απομελανωμένου Παλαιόχαρτου Εφημερίδων και Περιοδικών. Διδακτορική Διατριβή, Ε.Μ.Π., Αθήνα, 2007.
20. Thomson Β., Υλικά Εκτυπώσεων, Εκδόσεις ΙΩΝ, 2002.
-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
TAPPI
Journal of Applied Polymer Science
Journal of Materials Chemistry C